Bộ trưởng TN&MT: Việt Nam có nguồn đất hiếm lớn nhưng chưa được nghiên cứu sâu

Sáng 4/6, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì và điều hành của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội khóa XV tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp 7.

Mở đầu phiên chất vấn là nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực tài nguyên và môi trường do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh là người trả lời chính. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Giao thông vận tải cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Tại phiên chất vấn, đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) đề nghị Bộ trưởng cho biết rõ hơn về công tác khai khoáng, sử dụng và quản lý đất hiếm trong thời gian qua?
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết hiện nay Việt Nam có nguồn tài nguyên khoáng sản trữ lượng quan trọng tương đối lớn. Trong đó, bôxit khoảng 5,8 tỉ tấn, titan khoảng hơn 600 triệu tấn.

Với đất hiếm, Bộ đã đánh giá trữ lượng khoảng 2,7 triệu tấn và tài nguyên đất hiếm khoảng 18 triệu tấn, như vậy, khoảng 20,7 triệu tấn.

"Hiện Thủ tướng đang giao Bộ TN&MT điều tra cơ bản đánh giá trữ lượng tổng thể. Hiện nay, theo số liệu của chúng tôi chúng ta có xấp xỉ 30 triệu tấn đất hiếm", ông Khánh nêu.

Bộ trưởng TN&MT cũng thông tin, việc khai thác, chế biến các loại khoáng sản quan trọng, thiết yếu như đất hiếm, phải tính đến chế biến sâu, chế biến tinh tại Việt Nam, phục vụ công nghiệp Việt Nam.

"Chúng ta đang thu hút công nghiệp chip bán dẫn. Thủ tướng đã chỉ đạo việc này. Nếu chúng ta chế biến sâu đất hiếm thì có thể phục vụ ngay cho chúng ta và còn nghiên cứu để xuất khẩu", ông Khánh nêu.

Tuy nhiên, ông Khánh cho hay, muốn như vậy phải đáp ứng nhiều điều kiện. "Chúng ta trước đây chưa nghiên cứu một cách tổng thể việc chế biến. Cho nên, chưa có công nghệ chế biến sâu. Do đó, cần phải thu hút đầu tư, liên doanh, chuyển giao được công nghệ này", ông Khánh thông tin.

Bộ trưởng TN&MT cũng cho biết, hiện, Thủ tướng chỉ đạo các bộ ngành, đánh giá trữ lượng. Cùng đó, trong quá trình nghiên cứu, chế biến phải chuyển giao công nghệ, cố gắng chế biến sâu để phục vụ cho đất nước. 

Cho biết, hiện Bộ TN&MT đang khẩn trương tiến hành việc điều tra, đánh giá trữ lượng và nghiên cứu, Bộ trưởng TN&MT cũng đề nghị các địa phương có tiềm năng về đất hiếm như Lai Châu, Yên Bái, Lào Cai, phải tăng cường công tác quản lý về đất hiếm.

"Đất hiếm có những thân mỏ ở sâu, có mỏ phân tấn nhỏ lẻ, trên bề mặt. Đề nghị các địa phương phải quản lý tránh việc khai thác, buôn bán trái phép đất hiếm", ông Khánh nói.

Việt Nam có khoảng 22 triệu tấn đất hiếm

Đất hiếm là tài nguyên quý làm nguyên liệu quan trọng trong nhiều lĩnh vực công nghệ cao: điện tử, laser, vật liệu siêu dẫn, chất phát quang, xúc tác, nam châm, quang điện, chế tạo vũ khí, thiết bị y tế, công nghệ bán dẫn.

Bộ TN&MT cho biết, ước tính trữ lượng đất hiếm ở nước ta có khoảng 22 triệu tấn, chỉ đứng sau Trung Quốc (44 triệu tấn). Một số quốc gia có trữ lượng đất hiếm lớn khác: Brazil có hơn 21 triệu tấn, Nga khoảng 21 triệu tấn, Ấn Độ gần 7 triệu tấn.

Trữ lượng đất hiếm phân bổ chủ yếu ở vùng Tây Bắc với nhiều mỏ được thăm dò, xác định giá trị kinh tế, cụ thể là các mỏ thuộc địa bàn tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Cao Bằng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Ninh Thuận, Bình Thuận.